Novi snimci iz Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija u koje je „Dan“ imao uvid potvrđuju sumnje da zatvorenici u ćelijama posjeduju narkotike, o čemu smo više puta pisali, i da se više i ne kriju prilikom konzumiranja. Na jednom od više snimaka koji su dostavljeni našoj redakciji vidi se osuđenik koji konzumira kokain. Na stočiću pored kreveta je napravio takozvanu liniju od bijelog praha i ušmrkavao je. U ćeliji koja se nalazi u dijelu za osuđena lica u tom momentu bila su još četvorica zatvorenika. Jedan od zatvorenika je pitao cimera šta to radi i počeo da ga snima kamerom na mobilnom telefonu.

– Šta radiš to? Drogiraš se, je li – upitao je taj osuđenik cimera kojeg je snimao.

– Šmrkam, da. Snimaš li me to – upitao ga je zatvorenik koji je konzumirao kokain i prvo rekao: „Snimaj slobodno, boli me.....“.

Kada je vidio da ga cimer iz ćelije zaista snima i da nije šala skrenuo mu je pažnju: „Nemoj da me snimaš. Imam djecu i ženu. Nemoj da vide to“.

Cimer ga je upitao zašto to radi i da li mu to dozvoljavaju.

U nastavku snimka vide se i ostali djelovi više ćelija, toalet i dnevni boravak. Vide se osmokrevetne sobe u katastrofalnom stanju: vlažni zidovi, zarđale metalne kasete, polomljene plastične stolice i mali prozori sa rešetkama.

U dnevnom boravku se vide četiri drvene klupe i stolovi, frižder i mali šporet. Zatvorenici su prikazali i toalet u kojem je u funkciji jedna tuš-kabina i jedan takozvani čučavac. Zatvorenici upozoravaju na izvore zaraze u spuškom zatvoru, a nedavno je nekoliko njih bilo zaraženo šugom, o čemu je „Dan“ pisao. Zatvorenici iz te ćelije su izolovani kako bi se spriječilo širenje zaraze.

Ovo nije prvi slučaj da zatvorenici u ZIKS-u konzumiraju narkotike, ali jeste prvi snimak koji to dokazuje. Prije tri godine u spuškom zatvoru je preminuo mladić usled, kako se sumnja, prekomjerne upotrebe narkotika.

Istraživanje nevladinih organizacija Akcija za ljudska prava i Juventas 2016.godine pokazalo je da svaki peti zatvorenik koji je koristio droge prije dolaska u Zavod za izvršenje krivičnih sankcija (ZIKS) nastavlja sa drogiranjem i u zatvoru. Prema njihovoj procjeni, takva praksa iziskuje reakciju nadležnih institucija, prije svega kroz sprečavanje unošenja psihoaktivnih susptanci u zatvor, ali i kroz omogućavanje liječenja zavisnicima kada se nađu iza rešetaka.

Istraživanje je pokazalo da četvrtina ispitanika smatra da se droga u zatvoru može nabaviti lako, dok 45 procenata tvrdi da u ZIKS-u ima ljudi koji koriste narkotike.

ZIKS već godinama ima problema sa protokom narkotika koji u većoj količini dospijevaju do robijaša. Kako bi stali na kraj tom problemu, pooštrili su sve kontrole, ali problem nije riješen. Droga i dalje stiže do osuđenika, istina u manjim količinama. Službenici zatvora često pronalaze narkotike kod zatvorenika, ali niko od njih nije želi da otkrije kako ih je nabavio. Tek nedavno se pojavila sumnja da u okviru zatvora postoji mjesto odakle nekolicina osuđenika nabavlja narkotike. Za podzemni štek saznalo se pošto su komandiri kod jednog od zatvorenika pronašli drogu. Navodno, on im je kazao da se skladišta sa drogom nalaze u dvorištu KP doma, a moguće i u prostorijama pored takozvanog kruga.

O njegovoj tvrdnji obaviještena je uprava spuškog zatvora, koja je odmah izdala naređenje da se pretraži taj teren. Službenici ZIKS-a su tada dva puta pretraživali mjesta koja je pominjao taj zatvorenik, ali ništa nijesu pronašli.

Iz ZIKS-a je „Danu“ ranije saopšteno da njihove nadležne službe permanentno preduzimaju radnje i mjere iz svoje nadležnosti u cilju podizanja sveukupnog nivoa bezbjednosti u zatvoru. U tom cilju, između ostalog, kontinuirano se sprovode aktivnosti na kontroli i sprečavanju unošenja i upotrebe nedozvoljenih stvari, predmeta i materija.

– U svim slučajevima u kojima je postojala sumnja u bilo koji oblik ili vid nedozvoljenih aktivnosti, a čije rasvjetljavanje je u nadležnosti organa krivičnog gonjenja, nadležne službe Zavoda su o tome obavještavale Upravu policije i nadležno tužilaštvo radi preduzimanja radnji i mjera iz njihove nadležnosti.

U 2017. i tokom 2018.godine, u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija nijesu zabilježeni slučajevi u kojima je zdravstveno stanje lica lišenog slobode bilo narušeno usled upotrebe narkotika – saopšteno je ranije iz ZIKS-a.

---

Zbog unošenja droge, kontrolišu i službenike
Po naređenju uprave ZIKS-a, u poslednje vrijeme se sprovode detaljne kontrole hrane i predmeta koji se unose u zatvor. Pored članova porodica i prijatelja osuđenika, detaljnom pretresu su podvrgnuti i službenici zatvora zbog sumnje da neki od njih dostavljaju drogu zatvorenicima.

Ipak, uprkos strogim kontrolama, taj problem nije iskorijenjen, pa osuđenici i dalje dobijaju drogu.

Bilo je slučajeva kada su zatvorenici drogu dobijali i spolja. Ubacivana im je praćkama i na druge načine iza žice. Zbog toga su pojačane kontrole i na kritičnim tačkama izvan zatvora.